...Attila...

[Bozkurt]

Attila (406-453), Avrupa Hun Devleti'nin hükümdarıdır. Mete'nin 19. kuşaktan torunudur. Babası Muncuk Han'dır. Amcası Roa, onu babası öldükten sonra bozkırda tek başına yaşamaya çalışırken buldu ve yanına aldı. Vizigotlara karşı Roma'yla ittifak yapan Attila, bir süreliğine Roma'ya Flavius Aetius'un davetlisi olarak gitti. Herşey iyiye giderken, Roa'nın ölüm haberini aldı. Geri dönerek kardeşi Bleda'ya meydan okudu. 434'te Avrupa Hun İmparatorluğu'nun Doğu Hakanı, 445'te abisi Bleda'yı öldürerek tek başına hakan olmuştur. Çünkü abisi onun tüm yetkilerini kesmek istiyordu fakat bunu başaramadan divan sırasında Attila tarafından öldürüldü. Attila böylece hem aşık olduğu esir kızın intikamını aldı. Hemde İmparatorluğun tek efendisi oldu.
Daha sonra aşık olduğu esir kızla evlenen Attila'nın bir oğlu oldu, doğum sırasında eşi Nakara hayatını kaybetti. Avrupa kıtasının üçte ikisinden fazlasına hakim oldu ve devletin sınırlarını Asya'ya taşırdı. Hükümdarlığı boyunca ordusu ile Batı ve Roma imparatorluklarını sık sık istila eden Attila, Ortaçağ kaynaklarında acımasızlığı ile anılır. Bu nedenle de Avrupa dillerinde "Tanrı'nın Kırbacı" (İngilizce: Scourge of God, İtalyanca: Flagello di Dio, Fransızca: Fléau de Dieu) larak anılır.
Batı Roma İmparatorluğuna sefer yaparken Papa'nın araya girmesiyle Attila Roma'yı fethetmedi ve vergiye bağladı. Attila 453 yılında son eşi tarafından gerdek gecesi öldürüldü.
Mezarı nerede olduğu bilinmemektedir. Cenazesine katılanlar, mezarın yerinin bilinmemesi için öldürülmüştür. Bu gelenek eski Türk boylarında yaygındı. Ama tarihçiler arasında Tuna Nehri'nin yatağının bir süreliğine değiştirildiğine ve hazineleriyle birlikte Attila'nın nehrin altına gömüldüğüne, daha sonra da nehir yatağının eski haline getirildiğine dair yaygın bir inanış vardır. Nehrin aşırı uzunluğundan ve bir çok ülkeden geçtiği için bürokratik sorunlar çıkacağından kazı çalışması yapılamamaktadır.
Günümüzde, Attila bazıları için kahraman (özellikle Türk ve Macar kültüründe), bazıları için ise barbarların atası (Avrupa kültüründe) olarak alınır. Fakat Attila barbar değildi çünkü Avrupa'ya Asya uygarlığının önemli öğelerini ve özelliklerini Hunlar götürmüştür.